حساسیت دندانی ،علل و درمان

آیا  چشیدن کمی بستنی یا  جرعه ای چای داغ برایتان غیرممکن شده است؟ آیا مسواک زدن ساده یا نخ دندان کشیدن درد شدیدی را در دندانهای “سالم” شما ایجاد میکند؟ در صورتی که پاسخ شما مثبت است، احتمالاً شما از مشکل شایعی به نام “دندان های بسیار حساس” رنج می برید.

درد در این دندانها به صورت درد تیز گذرا است که در پاسخ به محرک های حرارتی، جریان هوا یا حتی لمس شروع می شود وبا هیچ  پوسیدگی همراه نیست.  به طور متوسط یک نفر از هر پنج نفر دچار  حساسیت در دندان های خود هستند؛ ولی میزان شروع در افراد مبتلا به بیماری های لثه ۶۰ تا ۹۸ درصد گزارش شده است .این حساسیت زیاد  در سنین ۳۰-۴۰ سالگی شایع تر است ولی بیماران را در هر سنی درگیر می‌کند و در خانم‌ها بیشتر از آقایان روی می دهد. در ۷۵ درصد موارد حساسیت با محرک سرمایی آغاز می‌شود و در  ۹۰درصد دندانهای حساس، طوق دندان های عاری از پوسیدگی به ویژه  نیش و آسیای کوچک را شامل می شود

علت حساسیت دندانی

عاج دندان های سالم در ناحیه تاج توسط مینا، قوی‌ترین ماده موجود در بدن حفاظت می شود. و لایه نازکی به نام  سمنتوم عاج ناحیه ریشه دندان را حفاظت می کند. عاج حاوی کانال های میکروسکوپی است  که در سطح خارجی دندان تا مرکز دندان کشیده شده‌اند. وقتی به هر دلیلی عاج پوشش حفاظتی خود را از دست میدهد، مدخل این کانالها باز میشود. کانال های باز اجازه می دهند تا گرما و سرما و غذاهای اسیدی و ترش و چسبناک ،اعصاب و سلول‌های داخل دندان را تحریک کند.

از جمله عواملی که می توانند باعث برداشت پوشش حفاظتی دندان‌ها و باز شدن مدخل این کانالها شوند عبارتند از:

ترک ها، سایش مینا ناشی از خوردن و آشامیدن غذاها و آبمیوه های اسیدی، سایش دندان ها ناشی از برگشت اسید معده، سایش ناشی از مسواک زدن شدید و افقی،  مسواک های زبر، سایش ناحیه طوق دندان ناشی از دندان قروچه،  تحلیل لثه

از دیگر موارد شکایت بیماران حساسیت بعد از ترمیم دندانها است. نیمی از بیماران ۲۴ ساعت پس از ترمیم ابراز ناراحتی کرده‌اند. در ۷۸ درصد موارد، ناراحتی خفیف و گذراست و معمولا در طی یک ماه برطرف میشود.

حساسیت دندانی بعد از درمان های سفید کردن دندان ها (Bleaching ) هم از دیگر موارد رایج است. بعد از  سفید کردن دندان های زنده تقریباً در نیمی از افراد حساسیت خفیف، در ۱۰ درصد موارد حساسیت متوسط و در ۴ درصد موارد حساسیت شدید به مدت یک تا دو هفته روی می دهد.

درمان حساسیت دندانی

اگرمدتی است که دندان های شما در مقابل گرما یا سرما حساسیت بیشتری نشان می‌دهند و این حساسیت بیش از چند روز طول کشیده است ابتدا به دندانپزشک خود مراجعه کنید مشکلتان را با او در میان بگذارید. درد دندانهای “بسیار حساس” شباهت زیادی با دیگر بیماری های دندان ازجمله ترمیم های شکسته شده ،عود پوسیدگی، حساسیت پس از ترمیم، شکستگی لبه های دندان دارد.

به دندان پزشک خود زمان شروع درد را بگویید و چنانچه عواملی درد شما را تسکین می دهد، به آن اشاره نمایید.

درمان دندان های” بسیار حساس”یا توسط خود بیمار در منزل انجام می شود یا به‌طور حرفه ای توسط دندانپزشک در مطب انجام میشود. درمانهای خانگی ساده و ارزان بوده و معمولاً تعداد زیادی از دندان ها با درد خفیف تا متوسط را در بر می گیرد. .درمان در مطب پیچیده تر بوده و معمولاً بر یک یا دو دندان متمرکز می شود.

درمان های خانگی

شامل استفاده از خمیر دندان ها، دهانشویه ها، و ژلها است.این محصولات در کاهش حساسیت های دندانی ناشی از افزایش سن، تحلیل لثه، مسواک زدن  شدید و حساسیت ناشی از خوردن غذاهای اسیدی بسیار موثرند. معمولاً ۸ تا ۱۲ هفته برای مصرف مناسب است. علیرغم اینکه این محصولات بدون نیاز به نسخه پزشک در داروخانه‌ها به فروش میرسند ولی بهتر است بدون توصیه پزشک بیشتر از چهار هفته استفاده نشود چون شاید حساسیت دندانی نشانه مشکل جدی تری باشد که درمان قطعی می طلبد.

بسیاری از افراد از روی عادت بعد از مسواک زدن دهان خود را با آب فراوان می شویند. این کار باعث رقیق شدن ماده موثر خمیر دندانهای ضد حساسیت و شسته شدن آن از فضای دهان میشود؛ بنابراین کارایی این خمیر  دندانها را کم میکند

درمان در مطب

دو تا چهار هفته پس از شروع درمان های خانگی، باید مجددا دندانهای حساس ارزیابی شوند. در صورتی که هیچ تغییر در حساسیت دندانی ایجاد نشده بود، باید مرحله بعدی درمان “درمطب “آغاز گردد.

مصرف موضعی عوامل ضد حساسیت:

معمولاً در این روش از ترکیبات فلوراید  به صورت محلول یا ژل استفاده می‌شود. اثر کردن محصول معمولا دو هفته طول میکشد. برای برطرف شدن حساسیت پس از سفید کردن دندان ها معمولا از این روش استفاده می شود.

مواد چسبنده یا ادهزیو:

بیشتر عوامل ضد حساسیت چون به صورت  موضعی به سطح عاج نمیچسبند، اثر موقتی دارند. اما این مواد چسبنده چون به دندان میچسبند اثر طولانی مدت تری دارند. بهترین موفقیت در زمینه کاهش حساسیت با این مواد به دست آمده است.

لیزر

کارآیی و موفقیت آن ۵۰ تا ۱۰۰ درصد گزارش شده است؛ که بستگی به  نوع لیزر و دیگر پارامترهای درمان دارد. استفاده از آن گران تر و پیچیده تر است.

جراحی

یکی از قطعی ترین روشهای درمانی، پوشش لثه  از طریق پیوند  نسج لثه است. از آنجایی که یکی از رایج ترین  علل حساسیت دندانی حساسیت  پس از جراحی های لثه است. قراردادن پانسمان روی لثه، درد آتی را تا ۹۵ درصد کاهش می دهد.

تنظیم اکلوژن

تنظیم تماس های دندانی در موارد که  سایش دندانی ناشی از تماس های غلط دندانی باشد بسیار موثر است

توصیه های کلی

متاسفانه درمان دندانهای حساس حالت قطعی ندارد و فقط میتوان آن را کنترل نمود یا کاهش داد. درمان حساسیت عاجی ترکیبی از درمان های خانگی و درمان در مطب است.

موارد زیر را هم مد نظر داشته باشید:

1-خوردن غذاها و نوشیدنی های اسیدی و ترش و بسیار شیرین را محدود کنید.

2- دندان ها را به آرامی و با حرکت دورانی مسواک بزنید. مسواک زدن با شدت زیاد منجر به سایش دندان به ویژه در ناحیه طوق که مینای نازک تری دارد ،می شود .

3-از مسواک نرم استفاده کنید.

4- از نخ دندان به آرامی و باحرکت بالا و پایین استفاده کنید.

5- از خمیردندان های ضد حساسیت طبق توصیه پزشک استفاده کنید.

6- مراجعه منظم به پزشک خود داشته باشید

اگر در این خصوص سوال دارید در اینجا بپرسید